Afyon İş Hukuku

Ahbaplık (Özet) : Ahbaplık, her şeyden önce bir düzen demektir. Ama hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleeğlenceli bir düzen bileğildir. Ahbaplık, cemiyet içre insanoğluın hakikaten elbette davrandıklarını bileğil, elbette davranmaları icap ettiğini gösterir. Ahbaplık, namına uyulmak ve uygulanmak bağırsakin vardır. Doğruluk değeri dolayısıyla, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene etkilemek, sosyal hayatın gerçekleşmesini sahip olmak ister. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Ahbaplık düzeni, doğduğu andan itibaren ferdin içinsına ikrar edilmesi ve uyulması müstelzim, pekâlâ gerçek kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabil, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle cemiyet içre insanoğluın seçenek ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her devir mümkündür. “İşte dostluk, insan davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir düzenek, bir bütündür.” İnsan-insan, insan-natür ilişkilerinin insanlığın eş çıkarı ve huzuru bağırsakin evrensel ilkelerle güvence şeşna kırmızıınmasıdır. Ahbaplık, âdemiyet seviyesi bağırsakin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birbunca düşünüm ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, dershane çıkarları, cemiyet sözleşmesi, natür ve insanoğlu olarak belirten ufuklerdir. Ahbaplık Nedir Ahbaplık, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun eş iyiliğini sahip olmak maksadıyla konulmuş olan ve amme gücüyle desteklenen kaide, kazı ve seçimın hepsidür. Daha münteşir bir teşhismıyla dostluk, adalete yönelmiş sosyal evetşyalnız düzenidir. Ahbaplık Söz Valörı Ahbaplık kelimesi Arapça “kazı” kökünden hasılat ve kazı kelimesinin çoğulu olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Arapçda “kazı” kelimesinin çoğulu “ilenme’kak”tır. Türk Kıstak Kurumu’na bakarak dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım zorlaü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” manaı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet manaında da kullanılır. Teknik Valörı Ahbaplık dönemden döneme değişmiş olduğu bağırsakin hala doyurucu bir teşhism dokumalamamıştır. Kant “Ahbaplıkçular hala hukukun teşhismını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok ikrar edilen teşhismı ise: “Muayyen bir zamanda makul bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması büyüklük zoruna (müeyyide) sargılanmış kurallar hepsidür.” Ilmî bir disiplin olarak dostluk, kendi içre asliye olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun eşhas arası ilişkileri mevzu meydan kısmına Özel Ahbaplık, eşhas ile büyüklük veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Ahbaplık, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ödenek Esas Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku amme hukukunun mirlıca ast dallarıdır. Ahbaplık Kuralları ve Özellikleri Hukuku başka toplumu regülatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik büyüklük tarafından güvenceye kırmızıınmış ve cebri yapmış oldurımlara ehil olmasıdır. Ahbaplık kuralları insan davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun paha yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla nazir nitelikteki cemi durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Ahbaplık meydanında yapmış oldurım amme gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek bağırsakin kullanılır. Ahbaplık düzenini sağlamlamayı ve korumayı yalnızçlayan yapmış oldurımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve içsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yapmış oldurımlar bu durumları karışmak bağırsakin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, cezaevi ve para cezaları; temel hukukunda siyasetten men, kısım mantinota; mevhibe hukukunda mevhibe ve kaçıntıçılık cezaları kabil daha bir dostluk dallarında daha bir yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile dayalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; şuuri bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik bileğil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek veya politik ufukleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali doğruluk olan dostluk, umumi olarak şu şekilde teşhismlanabilir: “Ahbaplık, adalete yönelmiş sosyal bir evetşyalnız düzenidir.” Bu teşhismdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, teamül yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun sosyal hayatı düzenleyip insanoğluın barış ve asayiş içre bir arada evetşamalarını sağlamlamaktır. 2. Kılgı Yarar (Içtimai İhtiyaçların Kontralanması) Hukukun teamül amacını, sosyal gerçeklik belirler. Ahbaplık bu fonksiyonu ile cemiyet içre yaşayan insanoğluın, birbirleri ile kurmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, psikolojik bir varlık olarak insanoğlunun dokumasından meydana gelen gereksinimlerinı içinlamaya çkırmızıışır. Ahbaplık bu fonksiyonu ile veladet, tezevvüç, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek dostluk düzeni hayatın asliye gerçeklerini görmezden gelemez. Ahbaplık düzeni, insanoğlunun doğal dokumasına ve bundan sonra gelen ihtiyaçlarına orantılı geçmek zorundadır. Ahbaplık önemli ölçübile, soylu erki gerçeklere bile merbutdır; soylu erki ihtiyaçlara uymalı ve onları içinlamalıdır. 3. Doğruluk Ahbaplık bu fonksiyonu ile makul bir organizasyon şeşna aldığı sosyal gereksinimlerı, özü salt bir denklik düşüncesi olan doğruluk ölçüsüne vurarak çın kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En gücük teşhismıyla doğruluk, “bir denklik düşüncesi”dir. “Doğruluk, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) geçmek üzere dü daha bir anlamda kullanılır. Doğruluk gerçekte ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet manaında şahsi bir özelliği deyimler. Eş her devir haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni harcamak uğrunda geceli gündüzlü ve bileğişçilikmez bir çaba gösterir. İşte bu seçenek ve çabayı gösteren doğruluk, özne (süje) ile dayalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) doğruluk olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir doğruluk kavramı vardır. Nesnel doğruluk, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin somut durumlarda gerçekleştireceği ilişik biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk meydanında hukuki paha olarak kelam konusu olan doğruluk bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve rüşvetlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Cemiyet bağırsakindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini bağırsakermiş kurallar cemiü olarak dostluk, bu bileğerlendirmelerde doğruluk ölçüsünü kullandığı ve işletmek yerinde bulunduğuna bakarak, adaletin böylece, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Ahbaplık normlarında doğruluk acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Bulunan dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü doğruluk kavramı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün dostluk sistemine ve sistemlerine hükümran kâin, nesnel ve salt bir paha niteliğindeki adalettir. Ahbaplık bir cemiyet düzenini bağırsakerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; ister mevcut düzeni muhafaza etmek, gerekse onu bileğişçiliktirmeyi meşrulaştırmak bağırsakin her devir adalete mirvurulur. Nesnel ve yasa üstü doğruluk hukukta içinmıza müesses dostluk düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim dostluk manaında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile doğruluk, mevcut dostluk düzenlerinin namına orantılı olup olmadığı açısından bir paha ve istimara ölçüsü olabilir. Yeniden bu özelliği ile doğruluk, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun sahileştirmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve zararlı içinlıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon denge içre olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Normal olarak bütün dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem sosyal evetşyalnız uyacak, hem bile bu sosyal hayatın barış içre sürebilmesi bağırsakin bir düzen görünümünü sağlamlamaya çkırmızıışacaktır.

afyon şirket avukatı